Analna faza

U uzrastu od 18 meseci do druge godine, deca prolaze kroz analnu fazu razvoja. Prema Frojdovim zapažanjima, u tom uzrastu analna oblast i draži koje su povezane sa pražnjenjem debelog creva ili zadržavanjem izmeta predstavljaju preovladajući izvor detinjeg zadovoljstva. Glavni razvojni zadaci u ovoj fazi jesu učenje nezavisnosti, prihvatanje vlastite moći i učenje izražavanja negativnih osećanja kao što su bes i agresija. U ovoj fazi deca se navikavaju na čistoću ( tj. uče da kontrolišu rad i pražnjenje debelog creva i bešike), što neretko vodi sukobima detinje i roditeljske volje, a traume vezane za ovu aktivnost mogu proizvesti analne fiksacije ili u kasnijem razvoju analnu ličnost. Frojd je govorio o analno agresivnom i analno zadržavajućem tipu ličnosti koje svoje izvore imaju u postupcima kojma su roditelji koristili prilikom obučavanja deteta na čistoću. Previše stroge metode obučavanja na čistoću mogu dovesti do razvoja osobina koje su svojstvene analno-agresivnom tipu ličnosti, kao što su okrutnost, neprikladno izražavanje ljutnje i krajnja neurednost. Nasuprot tome, pridavanje prevelike pažnje činu pražnjena i preterano hvaljnje deteta svaki put kada obavi nuždu, može dovesti do pridavanja preterane važnosti ovoj aktivnosti. Kao posledica ovakvih roditeljskih postupaka dolazi do razvoja analano-zadržavajuće ličnosti kojoj su svojstvene osobine preterana urednost, tvrdoglavost, škrtost i gomilanje stvari.